(Pa)aftësit lexuese të Donald Trump: Mit apo realitet?

Ka pasur spekulime të vazhdueshme lidhur me zakonet e leximit të Presidentit të SHBA-së, Donald Trump, dhe sfidat e mundshme me të kuptuarit e leximit. Raporte të shumta dhe vëzhgime sugjerojnë se Trump shfaq një preferencë të fortë për informime gojore mbi dokumentet e shkruara. Gjatë presidencës së tij, u vu re se shpesh shmangte leximin e materialeve të detajuara të informimit, duke përfshirë Informimin e Përditshëm të Presidentit, dhe në vend të kësaj preferonte të merrte informacion verbal. Për më tepër, analistët e inteligjencës raportohet se përsërisnin emrin dhe titullin e tij për të ruajtur vëmendjen e tij gjatë informimeve – që mund të jetë tregues i një karakteri “ego-centrist”.

Për më tepër, analizat e modeleve të tij e të folurit me kalimin e kohës kanë treguar ndryshime të mundshme njohëse. Një analizë kompjuterike zbuloi se fjalimet e Trump janë bërë më të gjata, më të zemëruara, më pak të fokusuara dhe më të ndyra, me një rritje të termeve ekstreme dhe fjalëve negative. Ekspertët sugjerojnë se këto ndryshime mund të jenë tregues i dobësimit të njohjes mendore (kognitive).

Gjatë takimit të 27 shkurtit 2025 ndërmjet Kryeministrit britanik, Keir Starmer, dhe Presidentit të SHBA-së, Donald Trump, në Shtëpinë e Bardhë, Starmer i dorëzoi Trump-it një letër nga Mbreti Charles III, duke e ftuar për një vizitë shtetërore në Mbretërinë e Bashkuar. Trump pyeti Starmer-in, “A duhet ta lexoj tash?”. Starmer kërkoj nga Trump të lexon letrën para mediave. Ishte e qartë se Starmer "qëllimisht" teston aftësinë e leximit të Trump-it. Trump e shikonte në heshtje letrën që mbante në duart, duke lënë përshtypjen se nuk mund të lexon. Pastaj, Trump i dorëzoj letrën Starmer-it dhe kërkoj që ai të lexonte me zë një paragraf specifik nga letra, duke thënë: "Ndoshta do të dëshironit të lexonit atë paragrafin shumë të rëndësishëm atje."

Ky ndërveprim nxiti spekulime në internet lidhur me aftësitë e leximit të Trump-it. Disa përdorues të mediave sociale e interpretuan kërkesën e tij si një tregues të mundshëm të vështirësive në lexim, me komente që sugjeronin se ai mund të ishte analfabet ose të kishte probleme me leximin e shkrimit kursiv.

Ka pasur raste që sugjerojnë se Presidenti Donald Trump mund të ketë një shmangie ndaj leximit në ambiente publike. Ja disa shembuj të njohur:​

Vështirësi në Leximin e Kushtetutës së SHBA-së

Në mars 2017, gjatë xhirimeve të dokumentarit "The Words That Built America," Trump raportohet se pati vështirësi në leximin e një pjese nga Kushtetuta e SHBA-së. Ai shprehu frustrim lidhur me gjuhën, duke thënë: "Është shumë e vështirë të kalosh gjithë këtë pa një ngurrim." Ai shtoi: "Është si një gjuhë tjetër, apo jo?"

Anekdotë nga 'Saturday Night Live'

Komiku, Pete Davidson, rrëfeu një përvojë nga paraqitja e Trump në "Saturday Night Live" në vitin 2015, ku Trump supozohet se pati vështirësi në leximin e skenarëve gjatë provave. Davidson pretendoi se Trump preferonte të improvizonte linjat në vend që të lexonte skenarin e dhënë, duke çuar në konfuzion gjatë performancës.

Ndërsa nuk ka prova të drejtpërdrejta që sugjerojnë se Presidenti Donald Trump ka vështirësi në leximin e fjalive të gjata në publik, analizat e stilit të tij të të folurit dhe të komunikimit ofrojnë disa kontekste:

1. Fjalimet publike të Trump shpesh karakterizohen nga fjalor i thjeshtë dhe fjali të shkurtra. Një studim zbuloi se fjalimi i tij i parë para Kongresit u dorëzua në një nivel leximi të klasës së shtatë, i karakterizuar nga ndërtimi i drejtpërdrejtë i fjalive pa sintaksë komplekse.
2. Analizat gjuhësore sugjerojnë se stili i të folurit të Trump është shumë bisedues, shpesh i shënuar nga fjali gramatikisht të çuditshme dhe të përsëritura. Kjo qasje mund të rrjedhë nga rritja e tij në New York, ku është e zakonshme të përfundosh fjalitë e të tjerëve, duke çuar në një të folur që duket e çrregullt në transkripte.
3. Me kalimin e viteve, fjalimet e Trump janë bërë më të gjata dhe më pak të fokusuara. Një analizë kompjuterike vuri në dukje një rritje të termave ekstreme, fjalëve negative, dhe “çrregullimin” e termeve, të cilat disa ekspertë sugjerojnë se mund të tregojnë ndryshime njohëse.

Trump ka shprehur zhgënjim me paraqitjet e mediave pas fjalimeve të tij, duke pretenduar se shtypi e keqinterpreton "fjalitë e tij të bukura rrjedhëse".

Ndërsa stili i të folurit publik të Trump priret drejt një gjuhe të thjeshtë dhe bisedore (rrugore). Preferenca e tij për një të folur të drejtpërdrejtë mund të jetë një zgjedhje retorike e qëllimshme dhe jo një tregues i sfidave në lexim.

 SHEMBULLI I FUNDIT

Fjalimi i fundit i Presidentit Donald Trump para Kongresit ka nxitur polemika të mëdha, duke theksuar ndarjet e thella partiake brenda Shteteve të Bashkuara. Ky fjalim 100-minutësh, i mbajtur më 4 mars 2025, u karakterizua nga një retorikë agresive, shpallje politikash dhe reagime që nënvizuan klimën e polarizuar politike të vendit.

Retorika partiake dhe sulmet

Trumpi përdori një ton konfrontues, duke kritikuar shpesh Partinë Demokratike dhe paraardhësin e tij, Joe Biden. Ai e quajti Biden-in "presidenti më i keq në histori" dhe qortoi demokratët për mungesën e mbështetjes, duke deklaruar: "Nuk ka absolutisht asgjë që mund të them për t'i bërë ata të lumtur." Kjo qasje ishte në kontrast të thellë me fjalimet tradicionale presidenciale, të cilat zakonisht synojnë unitetin dhe bashkëpunimin dypartiak.  

Deklarata kontestuese mbi çështjet sociale

Trumpi trajtoi çështje të ndryshme sociale, duke kritikuar veçanërisht financimin e aksioneve afirmative dhe programet e diversitetit. Ai gjithashtu bëri komente nxitëse në lidhje me të drejtat e personave transgjinorë, duke akuzuar në mënyrë të rreme administratën e mëparshme për financimin e studimeve për të "bërë minjtë transgjinorë" (ang. transgender), ky ishte një keqinterpretim i kërkimeve shkencore mbi terapitë hormonale (ang. transgenetic) dhe një tregues, nga të shumtë, që Trump nuk lexon dhe nuk pranon këshilla nga të tjerët. Deklarata të tilla janë dënuar nga grupet avokuese LGBTQ+ si mashtruese dhe të dëmshme.

Sqarim i termeve

Dallimi mes fjalëve "transgender" dhe "transgenetic" është i madh, pasi ato i referohen koncepteve të ndryshme në kontekste të ndryshme:

Transgender – është një term që i përket fushës së identitetit gjinor. Përdoret për të përshkruar njerëzit që identifikohen me një gjini të ndryshme nga ajo që u është caktuar në lindje. Për shembull, një person që ka lindur biologjikisht si mashkull, por identifikohet si femër, mund të quhet transgjinor (transgender). Ky term lidhet me identitetin dhe shoqërinë.

Transgenetic – është një term që i përket shkencës gjenetike dhe biologjisë. Ai i referohet modifikimit të materialit gjenetik të një organizmi duke futur gjene nga një organizëm tjetër. Përdoret shpesh në fushat e inxhinierisë gjenetike, bio-teknologjisë dhe kërkimeve bio-mjekësore. Për shembull, minjtë janë modifikuar për të qenë më rezistent ndaj sëmundjeve duke futur një gjen nga një organizëm tjetër quhet transgjenetike. Kjo bëhet shpesh për të provuar barërat ose terapi të reja për shërimin e njerëzve.

Në përmbledhje, ndërsa nuk ka prova përfundimtare që sugjerojnë se Trump është analfabet, shmangia e tij e dukshme ndaj leximit dhe mbështetja në komunikimin gojor kanë ngritur shqetësime rreth angazhimit të tij me dhe të kuptuarit e materialeve të shkruara komplekse.

Më posht janë disa shembuj të "aftësisë" së leximit të Presidentit Trump.